Dünya siyaseti son yıllarda büyük bir değişim rüzgarı içinde.
Toplumların beklentileri ve beklentilerine karşılık alabileceklerini düşündükleri kurumlar hızla değişiyor.
Pandeminin sosyal, ekonomik ve siyasi etkileri dünya kamuoyunda bir kırılma yaratırken, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın özellikle Avrupa’daki dengeleri alt üst etmesi; ‘büyük seçimlerin yılı’ olan 2024’te liderlerin değişimi veya güç kaybı yaşamasına neden oldu.
Eski ABD Başkanı Obama’nın da söylediği gibi dünyada aşırı sağ trendi hakim konuma geçiyor. Ancak liderlerin değişiminde küresel sebepler olduğu gibi, iç sebepler de ön planda.
2022 G7 Liderler Zirvesi toplu fotoğrafı, dış ve iç sebeplerin yarattığı değişim rüzgarını gözler önüne seriyor.
REKLAMİtalya
Dönemin İtalya Başbakanı Mario Draghi, uzun süredir istikrarsızlıkla savrulan İtalya’da ‘teknokrat lider’ sıfatıyla ülkenin başbakanı olarak atanmıştı.
2021 yılında ulusal birlik amaçlı bir koalisyona liderlik etmek amacıyla dışarıdan başbakan olarak atanan Draghi, koalisyon ortağı olan 5 Yıldız Hareketi’nin oylamayı boykot etmesi nedeniyle istifa etti.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı olarak görev yaparken “Euro’yu kurtaran kişi” olarak ünlenen ve bu nedenle “Süper Mario” olarak anılan Mario Draghi, Şubat 2021’de pandemi sonrası İtalya’nın ekonomik kalkınmasını yönetme misyonuyla başbakanlığa getirilmişti.
Eylül 2022’de İtalya erken seçime gitti ve aşırı sağcı İtalya’nın Kardeşleri (FdI) partisi lideri Giorgia Meloni seçimi kazanarak başbakan oldu.
Meloni, Ocak 2025 itibarıyla Avrupa siyasetinde yeri en garanti siyasi figürlerden biri.
Avrupa Komisyonu
Avrupa Komisyonu Başkanı olan Ursula von Leyen, 2024 yılındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinin ardından güç kaybetse de yeniden AP tarafından Avrupa Komisyonu Başkanı seçildi.
REKLAM
Ancak merkez sağın liderlerinden olan Leyen’in, parlamentoda gücünü artıran aşırı sağ bloklara karşı daha dikkatli bir politika yürütmesi gerekiyor.
ABD
ABD Başkanı Joe Biden, 13 gün sonra siyaset sahnesine resmen veda ediyor. Ancak Biden’ın vedası birçok krizin birleşmesi sonucu yaşandı.
Başkanlığının özellikle son 2 yılında sağlığına dair spekülasyonların arttığı Biden, Başkanlığından ziyade gaflarıyla öne çıkan bir profile dönüştü. Dünya çapında tartışmaların odağı olan Biden, tüm bu spekülasyonların arasında ikinci Başkanlık dönemi için tekrar aday olmak istediğini duyurdu.
Demokrat Parti ön seçimlerini kazanan Biden, rakibi Donald Trump’la Demokratlara yakın bir kanal olan CNN’de bir münazarada karşılaştı. Sonuç Demokratlar için felaket oldu. Biden’ın yaşlılığı ve akli melekelerine dair tartışmalar alevlendi. Demokratlar Biden’ın adaylığını geri çekmesi için ‘ikna turlarına’ başladı. Buna rağmen bir süre daha direnen Biden, sonunda geri çekilmeyi kabul etti ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in Başkan adayı olması için desteğini duyurdu.
REKLAM
5 Kasım’da yapılan Başkanlık Seçimleri’ni ise ezici bir üstünlükle Cumhuriyetçi Donald Trump kazandı. Biden, buruk bir vedaya hazırlanıyor.
Almanya
‘Trafik ışıkları’ olarak adlandırılan ve Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hür Demokratlar ve Yeşiller’den oluşan koalisyona liderlik eden Şansölye Olaf Scholz, 2024’ün son dönemlerinde Hür Demokratlar’ın lideri Christian Lindner’i Maliye Bakanlığı’ndan aldı. Bu hamlenin ardından koalisyon dağıldı.
Parlamentodan güvenoyu almakta da başarısız olan Olaf Scholz, erken seçim kararını duyurdu. Almanya 23 Şubat’ta sandık başında olacak.
Haziran 2024’teki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde hezimetle karşılaşan koalisyon partileri, erken seçim baskılarıyla mücadele ediyordu. Seçimlerden merkez sağ CDU ilk sırada çıkarken, Nazi seppatizanı olarak öne çıkan aşırı sağcı AfD, yüzde 20 baraşını aşarak ikinci sırada yer aldı. SPD ise üçüncü sırada kendine yer buldu.
Şubat 2025 seçimlerinde de favori parti CDU olurken, AfD’nin Scholz’un partisi SPD’yi geçmesi bekleniyor.
REKLAMBirleşik Krallık
Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson, Brexit’in ardından siyasi istikrarını kaybeden ülkede, son 9 yılda istifa etmek zorunda kalan 5 başbakandan sadece biri.
Brexit’in ardından Muhafazakar Parti lideri David Cameron istifa etmek zorunda kaldı. Cameron’dan koltuğu devralan Theresa May, görevde 3 yıl kalabildi. May’in bırakmasının ardından Dışişleri Bakanı Boris Johnson başbakanlık görevini üstlendi. Ancak o da sadece 3 yıl görevde kalabildi.
Johnson’ın ardından başbakan seçilen Liz Truss 6 Eylül 2022’de göreve geldi, 25 Ekim 2022’de görevi bıraktı. Birleşik Krallık tarihindeki en kısa süre hizmet veren başbakan oldu.
İngiliz Daily Star gazetesi Liz Truss’ın iktidarda kalma çabasına atıfla, bir masaya başbakanın fotoğrafı ile bir göbek marul yeleştirmiş ve “Hangisi daha çok dayanacak?” diye sormuştu.
Daily Star’a göre marketten alınan marulun ortalama 10 günlük raf ömrü var.
Truss’ın istifası, yarışmanın yedinci gününde geldi. Marul, Truss’a karşı kazandı.
Liz Truss’ın ardından başbakanlık görevini parti içi seçimde kazanan Rishi Sunak, 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarını İşçi Partisi’ne kaybederek, genel seçimlerin ardından görevi bıraktı. Birleşik Krallık, İşçi Partisi Genel Başkanı Keir Starmer’ın başbakanlığında yönetiliyor.
Kanada
2015 yılında, 44 yaşındayken Liberal Parti lideri olarak seçimleri kazanıp başbakanlık görevine gelen Justin Trudeau, her geçen gün kaybettiği popülaritesinin parti içinde de bir krize dönüşmesinin ardından dün istifa ettiğini duyurdu.
Ülkede bir sonraki seçimin 20 Ekim’de veya öncesinde yapılması gerekiyor. Ancak Trudeau’nun istifası bir erken seçimi de tetikleyebilir. Liberal Parti, genel başkanlık seçimine gidecek ve seçimlere kadar ülkenin başbakanı, partinin seçtiği lider olacak.
Ülkedeki emlak krizi, yüksek enflasyon ve kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki (GSYİH) düşüş Trudeau’nun kamuoyundaki güvenilirliğini zedeledi.
Japonya
2021 yılında başbakanlık görevine gelen Liberal Demokrat Parti lideri Kishida, 2024 yılında istifa etmek zorunda kaldı. Siyasi skandallarla gölgelenen üç yıllık görev süresince birçok konuda halkın desteğini kaybeden Kishida, partisinin Birleşme Kilisesi ile bağlarının ortaya çıkması ve bağış toplama etkinliklerinde yapılan siyasi bağışların kayıt altına alınmaması nedeniyle ağır eleştirilere maruz kaldı.
Artan hayat pahalılığı da Kishida’nın popülaritesinin azalmasındaki en büyük etkenlerden biri olarak öne çıktı.
Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, görevine devam etse de parlamentoyu kaybetmesi nedeniyle ‘topal ördek’ konumunda.
Aşırı sağcı lider Le Pen’e karşı cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan, ancak Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ilk sırada çıkan aşırı sağcı Ulusal Ralli partisinin ‘daha da büyümesini önlemek amacıyla’ parlamentoyu feshederek erken seçim kararı alan Macron; bu siyasi kumar sonucunda ‘yönetilemez’ bir parlamentoyla beraber çalışmak zorunda kaldı.
Parlamento seçimleri sonucunda sol ittifak ilk sırada yer alırken, onu az farkla Ulusal Ralli izledi. Macron’un partisi ise üçüncü sırada yer aldı. Üçe bölünmüş parlamentoda teamülleri yok sayarak ilk sırada çıkan partinin başbakan adayını atamayan Macron, kendi atadığı adayın güvenoyu alabilmesi için aşırı sağcı Le Pen’in partisine siyasi tavizler verdi.
Bu tavizler, Fransa Başbakanı Barnier’in siyasi ömrüne sadece 3 aylık bir zaman sağladı. 3 ayın sonunda Le Pen desteğini çekti ve Barnier hükümeti düştü. Fransa’daki siyasi istikrarsızlığın uzun bir süre daha sürmesi muhtemel.
Avrupa Konseyi
Avrupa Birliği’nin Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu ile beraber üç ana organından bir olan Avrupa Konseyi’nin başkanı Charles Michel, 2024 yılında görevi Portekizli Antonio Costa’ya devretti.
AB Konseyi Başkanı, doğrudan 27 üye ülkenin hükümet ve devlet başkanları tarafından seçiliyor. Costa da AB liderlerinin mutabakatıyla göreve geldi.
Haber Kaynak : HABERTURK.COM
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
News
